Wat is alopecia areata?
Het woord alopecia betekent simpelweg kaalheid. Alopecia areata refereert specifiek aan de aandoening waarbij haaruitval zich uit in kale plekken. Deze kale plekken zijn rond of ovaal, ontstaan willekeurig en hebben over het algemeen een grootte van ongeveer een muntstuk.
Deze plekken komen en gaan. Ongeveer 2% van de mensen krijgen op een zeker moment in hun leven last van alopecia areata. Over het algemeen duurt het een paar maanden tot een jaar om daarna weer te verdwijnen.
Maar in sommige gevallen kan het jaren duren en zelfs erger worden. De plekken houden zich niet aan de hoofdhuid. Ze kunnen ook op de rest van het lichaam opduiken. Zoals in de baard of bij het borsthaar. Alopecia areata herstelt zich bij de meeste mensen spontaan.
De percentages verschillen per bron, maar volgens de Alopecia Vereniging herstelt bij 70 tot 80 procent van de gevallen de haargroei zich binnen enkele maanden tot een jaar. De duur en mate van het herstel kan per persoon verschillen.
Het is overigens niet helemaal duidelijk wat alopecia areata veroorzaakt. De meest waarschijnlijke verklaring is dat het een auto-immuunziekte is. Dit betekent dat het afweersysteem van het lichaam in de war raakt en de eigen cellen aanvalt.
Bij alopecia areata worden de haarzakjes aangevallen. Het komt dan ook vaker voor bij mensen die al een auto-immuunziekte hebben. Het kan zijn dat je weleens hebt gehoord dat de kale plekken ontstaan door te weinig vitamines of door stress. Maar dit is niet bewezen en zeer waarschijnlijk niet waar.
JAK-remmers bieden de oplossing
Het is heel begrijpelijk dat mensen van deze vervelende kale plekken af willen. De oplossing lijkt te zijn gevonden in zogeheten JAK-remmers. Dit zijn medicijnen die momenteel worden voorgeschreven bij mensen met reumaklachten.
De werkzame stof baricitinib remt de werking van bepaalde eiwitten (Janus-kinase, vandaar JAK) dat ontstekingen tegengaat. Wat onderzoekers ontdekten, was dat dit medicijn het signaal uitschakelt dat een auto-immuunaanval activeert. Precies de oorzaak van alopecia areata.
Het medicijn in kwestie, Olumiant, bood dus potentie om in te zetten bij alopecia areata. Het werd onderzocht in twee dubbelblinde onderzoeken met patiënten die het afgelopen half jaar last hadden van alopecia areata.
Proefpersonen in deze onderzoeken kregen dagelijks 2 milligram Olumiant, 4 milligram Olumiant of een placebo. De eis voor succes bij beide onderzoeken was dat patiënten op week 36 ten minste 80% meer haar moesten hebben dan op voorheen kale plekken.
Dit werd bereikt in 45% van de proefpersonen. Bijna de helft van de deelnemers zag dus haargroei terugkomen.
Percentage gewenst resultaat onder proefpersonen:
|
Trial 1 (AA-1)
|
Trial 2 (AA-2) |
2 mg Olumiant |
22% |
17% |
4 mg Olumiant |
35% |
32% |
Placebo |
5% |
3% |
Lees hier de verklaringen van de FDA en EMA.
Goedkeuring van het medicijn tegen alopecia areata
Vanwege het succes van deze twee onderzoeken hebben het Amerikaanse FDA en - belangrijker voor ons - het Europees Medicijn Agentschap goedkeuring gegeven het medicijn Olumiant voor te schrijven voor de behandeling van alopecia areata.
Het is door beide instellingen bewezen geacht dat het medicijn de signalen onderbreekt die het haarverlies in alopecia areata mogelijk maakt. Wat wel belangrijk is om mee rekening te houden, zijn de bijwerkingen die geassocieerd worden met het gebruik van het medicijn.
Dit zijn onder andere keelontsteking, ontstekingen in de luchtwegen, acne, buikpijn en hoofdpijn. Er wordt dan ook aangeraden het medicijn alleen voor te schrijven bij een ernstige vorm van alopecia areata.
De goedkeuring van Olumiant betekent dat huisartsen het voor kunnen schrijven als behandeling tegen alopecia areata. Het is dus alleen op recept verkrijgbaar bij de apotheek.
Dit betekent overigens niet automatisch dat huisartsen hiervan op de hoogte zijn, of dat het medicijn in het basispakket van elke zorgverzekeraar zit. Wat het wel is, is een goede stap in de richting naar de oplossing van een vervelend probleem.